تفاوت ERP با MRP در چیست؟ کدام یک بهتر است؟

ERP و MRP دو سیستم نرم‌افزاری مختلف هستند که هریک از آن‌ها وظایف مخصوص به خود را دارند. درک تفاوت ERP با MRP به شما کمک می‌کند تا بررسی کنید که کدام‌یک از این دو سیستم نرم‌افزاری گزینه بهتر و مناسب‌تری برای نیازهای سازمان و کسب‌وکار شما هستند. سیستم نرم‌افزاری ERP بیشتر روی فرایندهای کلی و عملیات تمامی بخش‌های سازمان کاربرد دارد و سیستم نرم‌افزاری MRP نیز معمولا روی فرایندهای تولید متمرکز است.

در ادامه این مطلب، قصد داریم کمی بیشتر درباره هریک از این دو سیستم نرم‌افزاری صحبت کرده و اطلاعات مفید و کاربردی را در این زمینه به شما ارائه دهیم. پس اگر شما هم علاقه‌مند به داشتن اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما ادامه این مطلب را به‌دقت مطالعه کنید.

ERP و MRP چیست؟ معرفی هریک از این دو نرم‌افزار

ERP (Enterprise Resource Planning) و MRP (Material Requirements Planning) هر دو سیستم‌های نرم‌افزاری برای مدیریت منابع انسانی هستند. این دو سیستم نرم‌افزاری به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند فرایندهای تجاری خود را بهبود دهند. بااین‌حال، تفاوت‌های مهمی بین این دو سیستم نرم‌افزاری وجود دارند که درک صحیح تفاوت ERP با MRP به شما کمک می‌کند تا بتوانید راحت‌تر از میان آن‌ها انتخاب کنید.

سیستم ERP یک نرم‌افزار جامع است که به یکپارچه‌سازی و مدیریت تمامی فعالیت‌ها و فرایندهای تجاری یک سازمان کمک می‌کند. این سیستم‌ها معمولا از چندین ماژول مختلف تشکیل شده و می‌توانند در بخش‌های مختلف یک کسب‌وکار مانند امور مالی، امور منابع انسانی، زنجیره تامین و فروش کاربرد داشته و البته با دیگر نرم‌افزارها نیز همکاری داشته باشند.

این درحالی است که MRP یک سیستم متمرکز برای برنامه‌ریزی مواد و مدیریت موجودی‌ها است. این نرم‌افزار به سازمان‌ها و کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بتوانند فرایند تولید خود را مدیریت کرده و منابع موردنیاز برای تولید کالاها را به بهترین شکل ممکن تهیه و نگهداری می‌کنند.

تفاوت‌های اصلی ERP و MRP در فرآیندهای تجاری

برای درک تفاوت ERP با MRP ابتدا باید بدانید که هر دو این سیستم‌های نرم‌افزاری، معمولا به‌دنبال بهینه‌سازی فرایندهای تجاری و سازمانی هستند. بااین‌وجود تفاوت‌های مهمی نیز بین آن‌ها وجود دارد که در جدول زیر به بررسی این تفاوت‌ها پرداخته‌ایم:

چرا انتخاب ERP یا MRP برای کسب‌وکار شما مهم است؟

بعد از این‌که با تفاوت ERP با MRP آشنا شدید، احتمالا به‌دنبال پاسخ این سوال خواهید بود که چرا باید از این دو سیستم نرم‌افزاری استفاده کنیم؟ دلایل مختلفی برای استفاده از آن‌ها وجود دارد که از جمله این دلایل، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• با استفاده از این نرم‌افزارها، می‌توانید هزینه‌های عملیاتی سازمان یا کسب‌وکار را کاهش داده و به‌ بهبود بهره‌وری نیز کمک کنید.
• این نرم‌افزارها باعث افزایش شفافیت در سازمان شده و کنترل بهتری را برای مدیران به وجود می‌آورند.
• برای بهبود انعطاف‌پذیری در کسب‌وکارها و رشد هرچه بهتر، استفاده از این نرم‌افزارها و سیستم‌های نرم‌افزاری دیگر مانند نرم افزار مکاتبات اداری ضروری خواهد بود.
• آن‌ها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید داده‌های خود را به‌شکلی یکپارچه دربیاورید.
• شما می‌توانید آن‌ها را متناسب با نیازهای هر صنعت، کسب‌وکار یا سازمانی سفارشی‌سازی کنید.

مقایسه امکانات و ویژگی‌های سیستم‌های ERP و MRP

برای این‌که بتوانید تفاوت ERP با MRP را به شکل بهتری آموخته و از بین آن‌ها انتخاب کنید، نیازمند این خواهید بود که به شکلی دقیق، امکانات و ویژگی‌های هریک از آن‌ها را بررسی کنید. معمولا امکانات ارائه شده در ERP در تمامی بخش‌های یک سازمان یا کسب‌وکار قابل استفاده هستند، ولی نرم‌افزارهای MRP تنها برای یک بخش خاص طراحی می‌شوند.

نرم‌افزارهای ERP امکاناتی را برای یکپارچه‌سازی داده‌ها و فرایندهای سازمانی در بخش‌های مختلف ارائه می‌دهند. این در حالی است که نرم‌افزارهای MRP معمولا یکپارچه‌سازی را تنها روی داده‌های بخش تولید ارائه داده و امکانات آن‌ها نیز بر همین اساس است. نرم‌افزارهای ERP از ماژول‌های متنوعی مانند حسابداری، مدیریت پروژه، مدیریت منابع انسانی، CRM و انبارداری برخوردار هستند. این در حالی است که نرم‌افزارهای MRP تنها ابزارهایی را برای مدیریت سفارشات، موجودی‌ها و زمان‌بندی تولید به شما ارائه می‌دهند.

نرم‌افزارهای ERP معمولا داشبوردهای پیشرفته‌ای را برای تحلیل و گزارش‌گیری از داده‌ها به شما ارائه می‌دهند. آن‌ها همچنین قابلیت گزارش‌گیری لحظه‌ای را نیز به شما ارائه می‌دهند. این در حالی است که نرم‌افزارهای MRP معمولا ابزارهای تحلیلی ساده‌تری داشته و بیشتر برای تصمیم‌گیری در حوزه تولید امکانات خوبی دارند. در بیشتر موارد، نرم‌افزارهای ERP از پلتفرم‌هایی پشتیبانی می‌کنند که کاملا قابل توسعه و سفارشی‌سازی هستند. این در حالی است که نرم‌افزارهای MRP معمولا عملکرد ضعیف‌تری در این زمینه دارند.

نقش ERP در یکپارچگی کسب‌وکارها: مزایا و معایب

در بخش بعدی بررسی تفاوت ERP با MRP قصد داریم کمی بیشتر درباره مزایا و معایب سیستم نرم‌افزاری ERP صحبت کرده و اطلاعات مفید و کاربردی را در این خصوص به شما ارائه دهیم. از جمله مزایای این سیستم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آن‌ها دسترسی به داده‌های یکپارچه را داشته و در لحظه این داده‌ها را برای شما فراهم می‌کنند.
• استفاده از این نرم‌افزارها به افزایش هماهنگی بین بخش‌های مختلف یک سازمان کمک می‌کنند.
• نرم‌افزارهای ERP قادر هستند که دوباره‌کاری‌های موجود در سازمان را کاهش داده و سرعت انجام امور را بهبود دهند.
• برای افزایش شفافیت مالی و عملیاتی در سازمان یا کسب‌وکار، نرم‌افزارهای ERP بهترین انتخاب هستند.

البته نرم‌افزارهای ERP ممکن است معایب احتمالی را نیز در سازمان‌ها داشته باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آن‌ها دارای پیچیدگی بالایی برای پیاده‌سازی هستند.
• ممکن است هزینه اولیه راه‌اندازی آن‌ها کمی بالا باشد.
• معمولا کارکنان سازمان در برابر تغییرات مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند.
• نیاز به نگهداری و به‌روزرسانی مستمر دارند.

MRP چگونه فرآیند تولید را بهینه می‌کند؟

همانطور که گفتیم، مهم‌ترین تفاوت ERP با MRP در این است که نرم‌افزارهای MRP به‌صورت تخصصی در بهینه‌سازی فرایند تولید تمرکز دارند. نحوه تاثیرگذاری آن‌ها روی فرایند تولید، به شکل زیر است:

• برنامه‌ریزی دقیق مواد اولیه: نرم‌افزارهای MRP با تجزیه‌وتحلیل دقیق سفارشات، موجودی انبار و پیش‌بینی‌های فروش، زمان و مقدار دقیق موردنیاز برای تامین مواد اولیه را تعیین می‌کنند.
• کاهش هزینه‌های تولید: این نرم‌افزارها، می‌توانند مواد اولیه را به شکلی بهینه‌ مدیریت کرده و با کاهش میزان ضایعات در فرایند تولید، به صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید نیز کمک کنند.
• بهبود زمان‌بندی تولید: نرم‌افزارهای MRP، فرایند تولید را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرده و زمان شروع و پایان هر فرایند را تعیین می‌کنند.
• کنترل بهتر روی موجودی‌ها: این سیستم، قادر است با دریافت اطلاعات لحظه‌ای از موجودی انبار، به تصمیم‌گیری بهتر درباره نحوه مصرف موجودی‌ها کمک کرده و در نتیجه، از کمبود موجودی یا مازادشدن آن جلوگیری کند.

تفاوت در پیاده‌سازی ERP و MRP: کدام‌یک آسان‌تر است؟

شاید اصلی‌ترین تفاوت ERP با MRP در نحوه پیاده‌سازی این دو سیستم نرم‌افزاری باشد. میزان پیچیدگی در نحوه راه‌اندازی این نرم‌افزارها، می‌تواند تاثیر مستقیمی روی انتخاب کارفرماها، مدیران سازمان‌ها و رهبران کسب‌وکارها داشته باشد.

از نظر ساختاری، نرم‌افزارهای ERP یک سیستم جامع به شمار می‌آیند که از ماژول‌های متعددی تشکیل شده و تنوع این ماژول‌ها، باعث می‌شود تا پیاده‌سازی ساختاری آن‌ها کاری سخت و دشوار باشد. این درحالی است که MRP تنها روی مدیریت موجودی و برنامه‌ریزی برای تولید تمرکز دارد و در نتیجه، به علت تعداد ماژول‌های کمتری که دارد، راحت‌تر پیاده‌سازی خواهد شد.

معمولا راه‌اندازی سیستم‌های نرم‌افزاری ERP ممکن است چندین ماه و حتی بیشتر از یک سال طول بکشد، اما در نرم‌افزارهای MRP، به‌علت سادگی فرایند پیاده‌سازی، شما می‌توانید انتظار داشته باشید که تنها طی چند هفته تا چند ماه، فرایند نصب و راه‌اندازی آن‌ها انجام شود.

نرم‌افزارهای ERP، به‌علت ماژول‌های متعدد، نیازمند مشاوره دقیق، بررسی و ارزیابی اولیه و یک تیم متخصص برای پیاده‌سازی بوده و حتما باید مطابق با نیازهای سازمان سفارشی‌سازی شوند. این درحالی است که نرم‌افزارهای MRP معمولا کمتر نیازمند تغییرات گسترده و سفارشی‌سازی براساس نیازهای سازمان هستند.

از نظر هزینه راه‌اندازی نیز باید بدانید که هزینه راه‌اندازی سیستم‌های نرم‌افزاری ERP به علت پیچیدگی بالاتر و زمان بیشتری که برای راه‌اندازی نیاز دارند، بالاتر از هزینه‌های راه‌اندازی سیستم‌های نرم‌افزاری MRP خواهد بود.

کدام کسب‌وکارها به ERP نیاز دارند و کدام‌ها به MRP؟

اگر سازمان شما هم جز سازمان‌های بزرگ و با چندین واحد عملیاتی است یا این‌که شرکتی دارید که نیازمند یکپارچه‌سازی داده‌های خود هستید، باید بدانید که سیستم نرم‌افزاری ERP بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. علاوه‌براین، اگر جز کسب‌وکارهایی هستید که با فرایندهای پیچیده و قابل توسعه درگیر بوده یا این‌که جز شرکت‌های خدماتی، بازرگانی و چند بخشی هستید، بهتر است از نرم‌افزارهای ERP استفاده کنید.

در مقابل، کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی کوچک تا متوسط، شرکت‌هایی که دارای خطوط تولید مشخص و تکرارشونده هستند، کسب‌وکارهایی که بودجه محدود داشته یا سازمان‌هایی که هنوز در مراحل اولیه دیجیتالی‌سازی هستند، بهتر است از نرم‌افزارهای MRP استفاده کرده و از مزایای آن برخوردار شوند.

سخن پایانی

تفاوت ERP با MRP در کاربرد هریک از این دو نرم‌افزار در سازمان‌ها و کسب‌وکارها است. معمولا سیستم‌های نرم‌افزاری ERP دامنه کاربرد بیشتری داشته، از هزینه‌ پیاده‌سازی بالاتری برخوردار بوده و پیچیدگی و زمان موردنیاز برای پیاده‌سازی آن‌ها نیز بیشتر است. این در حالی است که سیستم نرم‌افزاری MRP تنها روی فرایند تولید تمرکز داشته و بخشی از سیستم نرم‌افزاری ERP به شمار می‌آید.

اگر شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که قصد خرید هریک از این دو سیستم نرم‌افزاری یا نرم افزار مدیریت پروژه را دارید، احتمالا به‌دنبال مجموعه‌ای خواهید بود که این نرم‌افزارها را با بالاترین کیفیت ممکن به شما ارائه دهد. اتوماسیون اداری آوات یکی از بهترین گزینه‌هایی است که برای این کار وجود دارد. با استفاده از خدمات این مجموعه، می‌توانید نرم‌افزارهای اداری و سازمانی موردنیاز خود را با مناسب‌ترین قیمت و بالاترین کیفیت تهیه کنید. علاوه‌براین، می‌توانید قبل از خرید این نرم‌افزارها، مشاوره جامع و کاملی را نیز برای خرید آن‌ها دریافت کنید.

سوالات متداول

ERP چیست و چه کاربردی در سازمان‌ها دارد؟

ERP یک سیستم نرم‌افزاری جامع، برای یکپارچه‌سازی تمامی واحدهای یک سازمان، از جمله واحدهای مالی، حسابداری، منابع انسانی، فروش و تولید است.

MRP چیست و چه نقشی در تولید ایفا می‌کند؟

MRP یک سیستم برنامه‌ریزی برای تامین مواد اولیه و زمان‌بندی تولید است که تمرکز آن روی بهینه‌سازی فرایند تولید و جلوگیری از کمبود یا مازاد مواد است.

تفاوت اصلی بین ERP و MRP چیست؟

ERP روی تمامی بخش‌های یک سازمان یا کسب‌وکار تمرکز دارد و این در حالی است که MRP تنها روی فرایند تولید تمرکز دارد.

آیا MRP بخشی از ERP محسوب می‌شود؟

بله، در بسیاری از سازمان‌ها و کسب‌وکارها MRP یکی از اجزا و زیرمجموعه‌های سیستم نرم‌افزاری ERP به شمار می‌آید.

برای یک شرکت تولیدی کوچک، ERP بهتر است یا MRP؟

اگر تمرکز شرکت تنها روی بهینه‌سازی فرایندهای تولید باشد، MRP بهترین انتخاب خواهد بود و در غیر این صورت، بهتر است از سیستم نرم‌افزاری ERP استفاده شود.

هزینه پیاده‌سازی ERP بیشتر است یا MRP؟

به‌طورکلی، هزینه‌های پیاده‌سازی ERP به علت پیچیدگی و زمان بیشتری که برای پیاده‌سازی نیاز دارد، بیشتر از هزینه‌های راه‌اندازی MRP خواهد بود.