در مقاله شناسایی تیپ شخصیتی کارکنان گفتیم که تعیین تیپ شخصیتی افراد بر اساس معیارها و قضاوت‌های شخصی، نتیجه درست و قابل استنادی به دست نمی‌دهد و از اعتبار کافی برخوردار نیست. لازم است از ابزارهای علمی معتبر برای این کار استفاده کنیم. همزمان با توسعه علم مدیریت، آزمون‌های مختلفی برای تعیین تیپ شخصیتی افراد طراحی شده است؛ از جمله تست رغبت شغلی هالند، آزمون هگزاکو، آزمون انیاگرام، تست هوش گاردنر، تست مهارت مذاکره پیره، آزمون کمال‌گرایی هیل، الگوی پنج بزرگ و تست ام بی تی آی. در این مقاله آزمون دیسک را معرفی می‌کنیم. با آوات همراه باشید.
تیپ‌های شخصیتی بر اساس آزمون دیسک
تست دیسک افراد را بر اساس ویژگی‌های شخصیتی در چهار گروه دسته‌بندی می‌کند و در شناسایی نقاط ضعف و قوت، علایق و مسیرهای شغلی احتمالی فرد در آینده، نتایج بسیار دقیقی به دست می‌دهد. بر اساس این نظریه، شخصیت هر فرد ترکیبی از چهار سبک نتیجه‌گرایی (D)، تاثیرگذاری (I)، ثبات‌گرایی (S) و وظیفه‌گرایی (C) است.
نمودار آزمون DISC دو محور افقی و عمودی دارد. محور افقی، دامنه شخصیت افراد را از وظیفهمحور تا فردمحور مشخص می‌کند. در محور عمودی نیز شخصیت افراد از درون‌گرا تا برون‌گرا مشخص می‌شود. بر این اساس، چهار تیپ شخصیتی بر اساس اطلاعات این آزمون قابل شناسایی است:
تیپ شخصیتی راهبر
تیپ شخصیتی که در بالا و سمت چپ نمودار قرار می‌گیرد، مسلط یا راهبر است. این افراد برون‌گرا و وظیفهمحور هستند و در مشاغلی بهتر عمل می‌کنند که کسب نتیجه مهم‌ترین عامل موفقیت باشد.
شخصیت‌های راهبر می‌توانند سریع فکر کنند و زود تصمیم بگیرند. این افراد قادرند سریع‌ترین راه را برای حصول نتیجه مطلوب انتخاب یا طراحی کنند. افرادی با شخصیت راهبر با تیپ شخصیتی گروه سوم یعنی ربع C بیشترین تعامل را دارند؛ زیرا تمرکز هر دو بر کسب نتایج است.
تیپ شخصیتی ابرازگر
ربع دوم نمودار DISC به افراد اجتماعی یا ابرازگر یا اثرگذار اختصاص دارد. این افراد که برون‌گرا و فردمحور هستند، ارزش زیادی برای روابط قائلند و سخنران، فروشنده و مدیر خوبی خواهند شد. ابرازگرها در هر موقعیت شغلی که نیازمند سطوح بالای تعامل با سایر کارکنان باشد، موفق عمل می‌کنند.
از نکات منفی افرادی که بر اساس نتایج آزمون در این ربع قرار می‌گیرند، این است که گاهی بسیار مشتاق و مثبت به نظر می رسند و به سرعت با شما موافقت می‌کنند. اما ممکن است به تعهدات شغلی خود پایبند نباشند.
تیپ شخصیتی رابطه‌ساز
ربع سمت راست و بالای نمودار DISC مربوط به افراد رابطه‌محور است که رابطه‌ساز نامیده می‌شوند. افراد رابطه‌ساز در عین درون‌گرا بودن، اهمیت زیادی به افکار و احساسات دیگران می‌دهند. این افراد برای روابط دوستانه در محیط کار ارزش بالایی قائل هستند و در هر کاری که نیاز به برقراری رابطه نزدیک با دیگران داشته باشد، خوب عمل می‌کنند.
نگرانی بزرگ افراد رابطه‌ساز تاثیر رفتار و گفتار آنها بر دیگران است و روابط دوستانه در محیط کار، مهم‌ترین انگیزه برای آنها است. رابطه‌سازها مشاوران، روانشناسان، پرستاران و معلمان شابسته‌ای خواهند شد.
تیپ شخصیتی تحلیلگر
در تست دیسک ربع چهارم که در قسمت پایین و سمت چپ نمودار قرار می‌گیرد، به شخصیت‌های تحلیلگر یا متفکر تعلق دارد که در نتایج آزمون به آنها شخصیت‌های سازگار گفته می‌شود. این افراد تودار و وظیفهمحور هستند و دقت زیادی در کار خود دارند؛ در عین حال ترجیح می‌دهند تعامل زیادی با همکاران خود نداشته باشند.
شخصیت‌های تحلیلگر برای مشاغلی مناسب هستند که به دقت و تمرکز بالایی نیاز دارند. این افراد دوست ندارند سریع تصمیم بگیرند و ترجیح می‌دهند همه شرایط و جوانب را بسنجند. یک محیط کار عادلانه تمام چیزی است که این افراد برای شکوفایی استعدادهایشان به آن نیاز دارند.
مزایای اجرای آزمون دیسک در سازمان‌ها
درک تیپ شخصیتی کارکنان بر اساس آزمون دیسک شما را به عنوان یک مدیر قادر می‌سازد تا بهتر با همکاران خود ارتباط برقرار کنید، شبکه ارتباطی قوی‌تری بین مدیران و کارمندان ایجاد کنید و روابط کاری مثبتی را بین اعضای تیم ایجاد کنید. همچنین می‌توانید از نمایه‌سازی DiSC و درک بهتر نحوه تطبیق آنها با پویایی و فرهنگ تیم، برای جذب کارکنان جدید استفاده کنیم. سازمان شما می‌تواند با درک بهتر سبک یادگیری، یک برنامه آموزشی ایجاد کند که مستقیماً با مشخصات DiSC افراد مناسب باشد. مزایای استفاده از آزمون دیسک در سازمان عبارتند از:
- افزایش خودآگاهی کارکنان
- بهبود کار گروهی
- ایجاد تعارض سازنده
- توسعه مهارت فروش
- مدیریت موثرتر
- آموزش بدون قضاوت
مدیریت شخصیت‌ها بر اساس آزمون دیسک
همانطور که گفتیم، یکی از مهارت‌های یک مدیر موفق این است که شخصیت کارکنان را شناسایی کند و در مورد نحوه رفتار با هر یک از این گروه‌های شخصیتی اطلاعات کافی داشته باشد. موضوع دیگری که مدیران باید به آن توجه داشته باشند، شخصیت خود آنها است. مدیران با مطابقت دادن تیپ‌های شخصیتی کارکنان با تیپ شخصیت خودشان، می‌توانند بهترین شبکه کاری را ایجاد کنند. در ادامه نحوه مدیریت هر یک از گروه‌های شخصیتی آزمون دیسک را شرح می‌دهیم:
مدیریت شخصیت راهبر
شخصیت‌های راهبر وظیفه‌محوری بالا و فردمحوری کمی دارند. این افراد تمرکز بالایی بر کارشان دارند و از هر موضوعی که این تمرکز را بر هم بزند، دوری می‌کنند. در برخورد با چنین کارمندانی لازم است عملگرا، متمرکز، دقیق و سریع باشید و نتایج مورد انتظار را به صراحت مشخص کنید.
مدیریت شخصیت ابرازگر
این افراد کل‌نگر هستند و علاقه‌ای به شنیدن جزئیات ندارند. در برخورد با این افراد، لازم است انرژی آنها را بر موضوعی متمرکز کنید و از آن به بهترین شکل بهره بگیرید. زمانی را به تعامل و گفتگو با افراد ابرازگر اختصاص بدهید و جزئیات را به کارمندان راهبر و تحلیلگر واگذار کنید.
مدیریت شخصیت رابطه‌ساز
افراد رابطه‌ساز از کار تیمی و گروهی لذت می‌برند. در مدیریت این افراد در نظر داشته باشید که بیشترین تعامل را بین آنها و سایرین ایجاد کنید. کارمندان رابطه‌ساز را به حال خودشان نگذارید و به آنها توجه نشان بدهید. در برخورد با این افراد باید ملایم و دوستانه رفتار کنید؛ چرا که حساسیت بالایی دارند.
مدیریت شخصیت تحلیلگر
افراد تحلیلگر یا متفکر، تمرکز زیادی بر کار و جزئیات دارند و به صحت، دقت، سرعت و بی‌نقص بودن نتایج اهمیت زیادی می‌دهند. شیوه صحیح مدیریت این افراد این است که صریح و دقیق باشید و به جزئیات توجه ویژه نشان بدهید. در رفتار با این تیپ شخصیتی باید ملایم و کنترل شده عمل کنید.
سخن آخر
لازم است یک بار دیگر بگوییم که هیچ‌کدام از تیپ‌های شخصیتی بد نیستند؛ پس افراد منفی که حضورشان به تیم و سازمان صدمه می‌زند، از کجا پیدا می‌شوند؟ توصیه می‌شود مدیران از ترکیب چند تست شخصیت‌شناسی برای شناسایی نقاط تاریک شخصیت کارکنان استفاده کنند. در این صورت استفاده از مشورت یک روانشناس نیز می‌تواند مفید باشد. اینگونه اقدامات پیشگیرانه، از بروز آسیب‌های جدی به سازمان جلوگیری می‌کند و نوعی سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.