یکی از عواملی که می‌تواند نقش موثری در توسعه اقتصاد دیجیتال کشورها ایفا کند و حتی به تحول دیجیتال منجر شود، افزایش سهم راهکارهای فناورانه در اقتصاد است. فناوري ابری یکی از این راهکارهای فناورانه است که طی سال‌های اخیر، به شکل قابل توجهی مورد استفاده سازمان‌های مختلف قرار گرفته است.
در همین زمینه رادیو اقتصاد، برنامه بارکد روز پنجشنبه 5 بهمن ماه را به «بررسی زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های اقتصاد دیجیتال» اختصاص داد. در این برنامه، فرزاد رحمانی مدیرعامل شرکت چارگون به پرسش‌هایی درباره اقتصاد دیجیتال و سهم رایانش ابری از اقتصاد دیجیتال ایران پاسخ داد.
رحمانی مزایای ورود راهکارهای فناورانه ابری به سازمان‌های دولتی و غیردولتی را برشمرد و ضمن اشاره به چالش‌های ورود به این حوزه، راهکارهای خود را برای عبور از این چالش‌ها ارائه داد. او گفت: اگر ارزش واقعی محصولات شرکت‌های توسعه‌دهنده راهکارهای فناورانه درک شود، این شرکت‌ها می‌توانند وارد بازارهای جهانی شده و محصولات خود را در سطح بین‌الملل عرضه کنند.
رحمانی پیش‌نیاز ورود به این حوزه را آموزش و تجهیز نیروی انسانی به تخصص و مهارت‌های لازم دانست و از مدیران سازمان‌ها خواست تا هزینه صرف شده برای آموزش سرمایه انسانی را سرمایه‌گذاری تلقی کنند.
مدیرعامل شرکت چارگون در پایان این گفتگو، آینده اقتصاد دیجیتال کشور را با رویکرد فناوري ابری تشریح کرد و ابزار امیدواری کرد که در آینده نزدیک، تنوع محصولات فناورانه ابری بیشتر شود و سازمان‌ها حق انتخاب گسترده‌تری برای ورود به این حوزه داشته باشند. در ادامه متن بخش‌هایی از این گفتگو را می‌خوانید:
اقتصاد دیجیتال در ایران
آرش سروری: آقای رحمانی شما سال‌هاست که در حوزه فناوری فعالیت می‌کنید و شرکت شما در اقتصاد دیجیتال سهم خوبی دارد. به نظر شما چطور و با چه راهکارهایی می‌توانیم اقتصاد ایران را به مفاهیم اقتصاد دیجیتال نزدیک‌تر کنیم؟
فرزاد رحمانی: در مقوله cloud computing در کشور سرمایه‌گذاری‌های خوبی شده و زیرساخت‌های خوبی فراهم شده است. یکی از موضوعاتی که باید بیشتر از قبل به آن توجه کنیم، این است که زیرساخت بدون سرویس و بدون دیتا، عملاً کاربردی نخواهد داشت و عدم توسعه سرویس، باعث می‌شود زیرساخت بلااستفاده بماند. فناوری دیجیتال این قدرت را دارد که مناسبات فضای اقتصادی را تغییر دهد و باید از این پتانسیل استفاده کنیم.
پیشنهاد من این است که در مورد موضوعاتی مثل cloud دیدگاهمان را عوض کنیم. اگرچه در حوزه زیرساخت قابل دفاع هستیم، اما باید روی پلتفرم‌های موجود سرویس هم مستقر کنیم؛ یعنی راهکارهایی که سازمان‌ها و شهروندان بتوانند از آن استفاده کنند. سازمان‌ها نشان داده‌اند که به لزوم استفاده از راهکار فناورانه برای پیشبرد اهداف خودشان پی برده‌اند. مدیران باید این دیدگاه خود را در رابطه با امنیت اطلاعات تغییر بدهند، باید به مجموعه‌های حرفه‌ای اعتماد کنند و دیتای خود را به آنها بسپارند.
یکی از چالش‌هایی که در بخش B2B با آن مواجه هستیم، این است که تولیدکنندگان راهکارهای فناورانه، بهای واقعی محصولات خود را دریافت نمی‌کنند. سازمان‌ها در مورد سخت‌افزارها، به ناچار بهای واقعی محصول را پرداخت می‌کنند، اما وقتی پای نرم‌افزار یا راهکار به میان می‌آید، وضع عوض می‌شود.
مقایسه بهای تمام شده راهکارهای داخلی با نمونه مشابه خارجی، نشان می‌دهد که محصولات داخلی بسیار کم‌هزینه‌تر از نمونه‌های خارجی هستند. هزینه‌های تولید و توسعه راهکارهای فناورانه در حوزه B2B بسیار بالا است و این هزینه باید پوشش داده شود. سازمان‌ها باید بپذیریند که همانطور که کیفیت محصول نرم‌افزاری داخلی را با مشابه خارجی مقایسه می‌کنند، بهای آن را هم مقایسه کنند.
اگر سازمان‌ها بهای واقعی راهکارها را پرداخت کنند، شرکت‌هایی که در حوزه نرم‌افزار فعالیت می‌کنند، می‌توانند محصولات خود را توسعه دهند و در سطح بین‌الملل هم عرضه کنند. چنین چیزی در کشورهای دیگر امتحان خود را پس داده و با موفقیت انجام شده است.
چالش‌ها و مزایای راهکارهای فناورانه
آرش سروری: مهمترین چالش‌هایی که ممکن است مجموعه‌ها در این حوزه با آن برخورد کنند، چیست و چه مزایایی ممکن است برای آنها داشته باشد؟
فرزاد رحمانی: ورود فناوری به فرایندهای سازمانی، باعث می‌شود همه چیز شفاف‌تر می‌شود، فرایندها سریع‌تر انجام شوند و بهره‌وری سازمان افزایش پیدا کند. چه در سازمان‌های دولتی و چه در سازمان‌های غیردولتی، با ورود فناوری دسترسی به اطلاعات و فرایندها بسیار ساده‌تر و سریع‌تر می‌شود. کمتر کسی تردید دارد که سازمان چطور با استفاده از فناوری، می‌تواند یک سیر جهشی را تجربه کند.
بخشی از چالش‌های استفاده از فناوری به سازمان‌ها، از جنس تصمیم‌گیری برای ورود فناوري ابری است. برای این که بتوانیم مجموعه‌ای از فرایندها را با استفاده از فناوری مکانیزه کنیم، به جسارت و ریسک‌پذیری نیاز داریم. یکی دیگر از چالش‌ها داشتن توان فنی در سرمایه انسانی است. استفاده از فناوری در داخل سازمان‌ها نیاز به دانش متناسب با آن حوزه دارد. در بسیاری از سازمان‌ها با وجود این که منابع زیادی که در این حوزه‌ها صرف می‌شود، اما به دلیل این که به توان فنی و نیروی انسانی آگاه در این زمینه مجهز نیستند، نتیجه درست و قابل دفاعی دریافت نمی‌کنند.
یکی دیگر از چالش‌های سازمان‌ها این است که هزینه کافی برای آموزش کارکنان صرف نمی‌کنند. مدیران باید به نیروی فنی متخصص و ماهر بها بدهند و آموزش را هزینه نبینند؛ بلکه به چشم سرمایه‌گذاری به آن نگاه کنند. هر چقدر که آگاهی کارکنان و تیم‌های تخصصی در این زمینه بیشتر باشد، سازمان در درازمدت بهره چندبرابری را خواهد دید.
سهم فناوري ابری از اقتصاد ایران
آرش سروری: از شفاف‌تر بودن و سریع‌تر بودن و بهره‌وری بالاتر و دسترسی بهتر به عنوان مزایای استفاده از فناوري ابری نام بردید و جسارت و ریسک‌پذیری مدیران و نیروی انسانی متخصص را هم به عنوان چالش ذکر کردید. نگاه شما به آینده اقتصاد دیجیتال با رویکرد فناوري ابری چیست؟
فرزاد رحمانی: فکر می‌کنم که در آینده حوزه B2B، سازمان‌ها باید با در نظر گرفتن صرفه و صلاح خودشان انتخاب کنند که سرویس‌ها و راهکارهای فناورانه‌ای که از آن استفاده می‌کنند، در فضای ابری باشد یا در فضای نصبی. هر کدام مزایا و ریسک‌های خودشان را دارند. در حوزه ابری، سازمان‌ها فقط هزینه سرویس را می‌پردازند و چالش‌ها و هزینه‌های زیرساخت را پرداخت نمی‌کنند. نیازی نیست به این فکر کنند که امنیت اطلاعات را چطور تامین کنند یا زیرساخت را چگونه فراهم کنند. این همان چیزی است که به آن pay as you go گفته می‌شود و برای سازمان‌ها به‌صرفه‌تر است.
سازمان‌های خیلی بزرگ هم به دلایل مدیریتی و هم دلایل اقتصادی، ممکن است به استفاده از نرم‌افزارهای سازمانی نصبی تمایل بیشتری داشته باشند. اما ابزارهای فناورانه در حال تغییر هستند و سازمان‌های بزرگ هم باید چه در زمینه زیرساخت و چه در زمینه محصول، به فکر استفاده از نسل جدید فناوری باشند.
در حوزه cloud سرویس‌های بسیار خوبی در پیش است، در آینده نزدیک سرویس‌های متنوعی ارائه می‌شوند که قدرت انتخاب سازمان‌ها را بیشتر می‌کنند. به نظر من در سازمان‌های کوچک‌تر اقبال به فضای ابری بیشتر خواهد شد، اگرچه در سازمان‌های بزرگ‌تر نگاه مدیران همچنان به سیستم‌های نصبی خواهد بود. هوش مصنوعی و هوش تجاری هم در این میان راه خود را پیدا می‌کنند و به مدد مدیران سازمان‌ها می‌آیند.
شرح کامل این گفتگو را می‌توانید در سایت رادیو اقتصاد بشنوید.